SỐ 195 | THÁNG 6/2022
Kiểm định sự hiện diện của bong bóng chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn 2006–2021
Lê Đình Hạc, Nguyễn Thị Như Quỳnh
Tóm tắt:
Bong bóng chứng khoán (BBCK) có tác động mạnh mẽ đến thị trường chứng khoán (TTCK) nói riêng và nền kinh tế nói chung, do vậy việc kiểm định sự hiện diện của BBCK là cần thiết để đề xuất một số biện pháp nhằm giảm thiểu tổn thất cho đời sống xã hội. Nghiên cứu được thực hiện hướng đến hai mục tiêu: (i) Tìm ra sự tồn tại BBCK trong giai đoạn 2006–2021 tại hai sàn chứng khoán Việt Nam là HOSE và HNX; và (ii) Kiểm định sự tương đồng về hiện tượng BBCK tại hai sàn trên. Để đạt được mục tiêu này, bài viết sử dụng phương pháp kiểm định SADF kết hợp với kiểm định GSADF. Kết quả nghiên cứu cho thấy, trong 16 năm (2006–2021) TTCK Việt Nam xuất hiện bong bóng trong chín năm, đồng thời có sự tương đồng về hiện tượng bong bóng của cả hai chỉ số VN–Index và HNX–Index. Từ kết quả nghiên cứu trên, bài viết đề xuất một số biện pháp nhằm phát triển bền vững TTCK Việt Nam.
Tài liệu tham khảo:
- Chan, K., McQueen, G., & Thorley, S. (1998). Are there rational speculative bubbles in Asian stock markets? Pacific-Basin Finance Journal, 6(1-2), 125-151.
- Châu Đỗ Nhật Hạ, & Trần Thị Tuấn Anh. (2020). Kiểm định sự hiện diện của bong bóng trên thị trường chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2006-2019. Tạp chí khoa học Đại học Mở Thành Phố Hồ Chí Minh-Kinh tế và Quản trị kinh doanh, 15(1), 34-45.
- Dezhbakhsh, H., & Demirguc-Kunt, A. (1990). On the presence of speculative bubbles in stock prices. Journal of Financial and Quantitative Analysis, 25(1), 101-112.
- Diba, B. T., & Grossman, H. I. (1988). Explosive rational bubbles in stock prices? The American Economic Review, 78(3), 520-530.
- Emmanuel Haven (2019). The Mechanics of Physics in Finance and Economics: Pitfalls from Education and Other Issues. Asian Journal of Economics and Banking, 3(1), 110-125.
- Fama, E. F. (1971). Risk, return, and equilibrium. Journal of Political Economy, 79(1), 30-55.
- Flood, R. P., & Garber, P. M. (1980). Market fundamentals versus price-level bubbles: The first tests. Journal of political economy, 88(4), 745-770.
- Freifelder, J. (1996). Speculative bubbles:“financial genius before the fall”.
- Herrera, S., & Perry, G. (2001). Tropical bubbles: asset prices in Latin America, 1980-2001 (Vol. 2724). World Bank Publications.
- Lê Thị Thùy Vân (2015). Biến động trên thị trường chứng khoán Trung Quốc và những tác động đến Việt Nam. Tạp chí Tài chính, kỳ 1 tháng 9/2015, truy cập tại https://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu--trao-doi/trao-doi-binh-luan/bien-dong-tren-thi-truong-chung-khoan-trung-quoc-va-nhung-tac-dong-den-viet-nam-101053.html.
- Nguyễn Thị Tường Anh & Nguyễn Thị Bích Thúy (2013). Kinh nghiệm xử lý “bong bóng” bất động sản của Mỹ và Nhật Bản. Tạp chí tài chính, số 11-2013, truy cập tại https://tapchitaichinh.vn/thi-truong-tai-chinh/kinh-nghiem-xu-ly-bong-bong-bat-dong-san-cua-my-va-nhat-ban-71170.html
- Olsen, R. A. (1998) Behavioral Finance and Its Implications for Stock-Price Volatility, Financial Analysts Journal, 54(2), 10-18.
- Polina Khrennikova (2019). Quantum Probability based Decision Making in Finance: from Individual Preferences to Market Outcomes. Asian Journal of Economics and Banking, 3(1), 88-109.
- Phillips, P. C., Shi, S., & Yu, J. (2015). Testing for multiple bubbles: Historical episodes of exuberance and collapse in the S&P 500. International economic review, 56(4), 1043-1078.
- Phillips, P. C., Wu, Y., & Yu, J. (2011). Explosive behavior in the 1990s Nasdaq: When did exuberance escalate asset values? International economic review, 52(1), 201-226.
- Scherbina, M. A. (2013). Asset price bubbles: A selective survey. International Monetary Fund. Working Paper No. 13/45.
- Sewell, M. (2007). Behavioural finance. University of Cambridge, Vol.13, 389-393.
- Shiller, R. J. (1981). Do Stock Prices Move Too Much to be Justified by Subsequent Changes in Dividends? The American Economic Review, 71(3), 421–436.
- Shiller, R. J. (2000). Measuring bubble expectations and investor confidence. The Journal of Psychology and Financial Markets, 1(1), 49-60.
- Shiller, R. J. (2014). Speculative asset prices. American Economic Review, 104(6), 1486-1517.
- VEPR (2020). Báo cáo Kinh tế vĩ mô Việt Nam Quý 4/2020. Đại học quốc gia Hà Nội - Trường Đại học Kinh tế, truy cập tại http://vepr.org.vn/upload/533/20210304/BCQ4_2020_VN.pdf.
- Vũ Thị Bảo Linh (2015). Kiểm định hiện tượng bong bóng hợp lý trên thị trườung chứng khoán Việt Nam. Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Mở TP.HCM.
- Vương Quân Hoàng (2009). Nhìn lại nền kinh tế Việt Nam 2008 phải trong bối cảnh khủng hoảng. Tạp Chí Cộng Sản, truy cập tại https://tapchicongsan.org.vn/nghien-cu/-/2018/1961/nhin-lai-nen-kinh-te-viet-nam-2008-phai-trong-boi-canh-khung-hoang-tai-chinh-the-gioi.aspx.
- West, K. D. (1987). A specification test for speculative bubbles. The Quarterly Journal of Economics, 102(3), 553-580.
- Yangru, W. (1997). Rational bubbles in the stock market: accounting for the US stock‐price volatility. Economic Inquiry, 35(2), 309-319.
- Yiu, M. S., Yu, J., & Jin, L. (2013). Detecting bubbles in Hong Kong residential property market. Journal of Asian Economics, 28, 115-124.
The Presence of Speculative Bubbles in the Vietnamese Stock Market for the Period of 2006-2021
Abstract:
The stock bubble has a strong impact on the stock market in particular and the economy - finance in general. Testing for the presence of stock bubbles is very necessary and important to minimize damage to the social life of Vietnamese people. The paper is conducted to achieve at two objectives, the first one is to find out the periods of the stock bubble from 2006 to 2021 at HOSE and HNX, the second one is to test the similarities in the stock bubble phenomenon at these two exchanges. To achieve the above objectives, the research applies the SADF and the GSADF test approach. The results show that, in 16 years of testing (2006-2021), there are 9 years on the stock bubble stage and there have the similarities in the stock bubble phenomenon of both VN-Index and HNX-Index. From these results, the paper suggests some policy implications for the sustainable development of the Vietnamese stock market.