SỐ 210 | Tháng 9/2023
Ứng dụng máy học để xây dựng chỉ số tâm lý nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam
Nguyễn Huỳnh Trúc My, Nguyễn Hữu Huân, Ngô Minh Vũ
Tóm tắt:
Hiện nay, ngày càng nhiều nhà đầu tư (NĐT) đưa ra các quyết định giao dịch trên thị trường chứng khoán (TTCK) dựa trên các thông tin được đăng tải trên mạng xã hội (MXH). Do đó, dù là thông tin chính thức hay những tin đồn thất thiệt đều có tác động lan truyền và ảnh hưởng đến nhiều người, từ đó tác động đến quyết định mua và bán chứng khoán. Bài viết sử dụng phương pháp định lượng và dựa vào các bài đăng trên MXH để xác định chỉ số tâm lý của các NĐT trong việc dự báo các chỉ số VN-Index, HNX-Index, VN30 và HNX30. Kết quả nghiên cứu cho thấy, chỉ số tâm lý của NĐT có ý nghĩa thống kê và dự đoán được diễn biến của chỉ số VN-Index và VN30 trong vòng ba ngày, nhưng không có ý nghĩa thống kê đối với chỉ số HNX-Index và HNX30. Chỉ số tâm lý của NĐT là công cụ hỗ trợ cho các quyết định của các NĐT, các doanh nghiệp có chứng khoán niêm yết, nhà môi giới, các công ty chứng khoán và các cơ quan quản lý trên TTCK.
Tài liệu tham khảo:
- Baker, M., & Wurgler, J. (2006). Investor Sentiment & the Cross-Section of Stock Returns. The Journal of Finance, 61(4), 1645-80.
- Baker, M., & Wurgler, J. (2007). Investor Sentiment in the Stock Market. Journal of Economic Perspectives, 21(2), 129-52.
- Brown, G. W., & Cliff, M. T. (2005). Investor Sentiment & Asset Valuation. Journal of Business 78(2), 405-40.
- Devlin, J., Chang, M. W., Lee, K., & Toutanova, K. (2018). Bert: Pre-training of deep bidirectional transformers for language understanding. arXiv preprint arXiv:1810.04805.
- Dickinson, B. & Wei, H. (2015). Sentiment Analysis of Investor Opinions on Twitter. Social Networking 04(03), 62-71.
- Kumar, A. & Charles M.C. Lee (2006). Retail Investor Sentiment & Return Comovements. The Journal of Finance 61(5), 2451-86.
- Lan Yueqin, Yong Huang, & Chao Yan (2021). Investor Sentiment & Stock Price: Empirical Evidence from Chinese SEOs. Economic Modelling, 94, 703-14.
- Long, J. B. De, Shleifer, A., Summers, L. H. & Waldmann, R. J. (2015). Noise Trader Risk in Financial Markets. Journal of Political Economy. 98(4), 703-38.
- Phạm Ngọc Toàn & Nguyễn Thành Long (2018). Truy cập tại https://tapchicongthuong.vn/bai-viet/cac-nhan-to-anh-huong-den-quyet-dinh-dau-tu-cua-cac-nha-dau-tu-ca-nhan-tren-thi-truong-chung-khoan-thanh-pho-ho-chi-minh-58301.htm, ngày truy cập 10/02/2023.
- Phan Trần Trung Dũng (2019). Nghiên cứu hiện tượng tự tin thái quá của nhà đầu tư thông qua phương pháp thực nghiệm, Tạp chí Tài chính, kỳ 1 tháng 11/2019.
- Phan, K. C. & Zhou, J. (2014). Factors influencing individual investor behavior: An empirical study of the Vietnamese stock market, American Journal of Business and Management, 3(2), 77-94.
- Phùng Việt Hà, Ngô Thị Hồng Ngọc, Vũ Thế Văn, & Hồ Diễm Quỳnh (2022). Truy cập tại https://tapchitaichinh.vn/nghien-cuu-yeu-to-anh-huong-den-quyet-dinh-dau-tu-cua-nha-dau-tu-ca-nhan-tren-thi-truong-chung-khoan-viet-nam.html, ngày truy cập 10/02/2023.
- Qiu, L. X. & Ivo, W. (2006). Investor Sentiment Measures. SSRN Electronic Journal.
- Trần Thị Hải Lý & Hoàng Thị Phương Thảo (2012). Ảnh hưởng yếu tố tâm lý lên mục tiêu của nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Tạp chí Phát triển & Hội nhập, 3(13), số tháng 3-4/2012.
- Trần Thị Vân Anh, Nguyễn Thị Nhung, & Vũ Thị Loan (2022). Tâm lý hành vi của nhà đầu tư. Trường hợp Thị trường Chứng khoán Việt Nam. Nhà xuất bản Đại học quốc gia Hà Nội.
- Vương Đức Hoàng Quân & Bùi Chiến Công (2016). Yếu tố ảnh hưởng đến quyết định của nhà đầu tư chứng khoán: Nhìn từ góc độ tài chính hành vi. Tạp chí Tài chính kỳ 2, số tháng 6/2016, trang 20-21.
Using Machine Learning to Build an Investor Sentiment Index in Vietnam Stock Market
Abstract:
Nowadays, more and more investors make decisions in stock trading based on information posted on social networks. Therefore, whether it is official information or false rumours, it also has a spread effect that affects many people, thereby affecting the decision to buy and sell stocks. We use a quantitative method that relies on social network posts to determine investors’ sentiment index in forecasting VN-Index, HNX-Index, VN30, and HNX30. The research results show that the sentiment index of investors is statistically significant and predicts the movements of the VN-Index and VN30 within three days but has no statistical significance for the HNX-Index and HNX30. This index is a tool to support the decisions of investors, listed securities companies, brokers, securities companies, and regulators on the securities market.